Gramer Dersleri - IR Fiili ve Gelecek Zaman

Gitmek anlamına gelen İR fiilinin kullanım şekline geçmeden önce şahıslara göre geniş zamanda çekimini yapalım.

İR

Yo..............Voy

Tú................Vas

Él.................Va

Ella..............Va

Usted...........Va

Nosotros.....Vamos

Vosotros......Vais

Ellos............Van

Ellas............Van

Ustedes.......Van

İr fiili cümle içinde kullanılırken dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta gidilecek yerin cümlede belirtiliyorsa, bu yönlenmeyi A edatıyla bildirmemiz gerekir. Diyelim ki ikinci tekil şahıs eve gidiyor. Cümlemiz şu şekilde olmalı:

Tú vas A la casa – sen eve gidiyorsun

Örnekleri çoğaltarak devam edelim:

Yo voy a Estambul – ben istanbula gidiyorum

Ella va a la escuela – O (dişil) okula gidiyor

Nosotros vamos a la biblioteca – biz kütüphaneye gidiyoruz

Yukarıdaki son iki örneğe dikkat ettiyseniz gidilen yerleri hep dişil isimlerden seçtiğimi farketmişsinizdir. Yani EL artikeli alması gereken eril bir yere gitmekle ilgili cümle yazmadım. Şimdi bunu nasıl yapmamız gerektiği hakkında konualım. Daha önce yazdığım yazıları okuyan arkadaşlar DE edatından sonra EL artikeli ile başlayan bir isim geldiğinde yani cümle içinde ...DE EL .... şeklinde bir durum yaşandığında, DE ile EL in sadeleşip DEL şeklinde yazılması gerektiğini öğrenmişlerdir. Benzer bir durum A edatı ile EL artikeli için de geçerlidir. Cümle içinde .... A EL.... şeklinde bir durum yaşandığında yine bir sadeleşme gerçekleşir ve AL yazılır. Şimdi örnekleyelim. Birinci tekil şahıs sinemaya (EL CİNE) gitsin.

Yo voy A EL cine cümlesi yanlış bir cümledir.

Doğrusu
Yo voy AL cine

Nosotros vamos AL teatro
Ellos van AL bar

Yine eklemek gereken bir başka nokta da şudur. A edatından sonra gelen eril isimlerdeki bu kısalma işlemi sadece ERİL BELİRLİ TEKİL ŞAHIS artikelinde yani EL kelimesinde geçerlidir. Diğer Eril ya da Dişil artikellerin çoğulunda vs bu birleşme gerçekleşmez.

Ella va a los bares – O barlara gidiyor örneğinde EL BAR cümlesinin çoğulu için LOS eril tanım edatını kullandım ve birleşme yapmadım. Bu olay sadece A + EL yanyana geldiğinde gerçekleşir.

Buraya kadar konu karmaşık gelmediyse şimdi de İR fiilini soru kelimeleriyle nasıl kullanacağımıza da biraz bakalım. Öğrenilen her bir fiili ayrı ayrı soru kelimeleri ile birlikte kullanmak ispanyolca öğrenimi için hayati bir önem taşımaktadır. Öncelikle soru kelimelerimizi tekrar hatırlayalım:

¿QUÉ? = NE?

¿CÓMO?= NASIL?

¿QUIÉN? = KİM?

¿CUÁNDO? = NE ZAMAN?

¿DÓNDE? = NEREDE?

¿POR QUÉ? = NEDEN?

Ispanyol dilinin 5N 1K sını tekrardan yazdıktan sonra bu kelimeleri İR fiili ile birlikte kullanalım:

Quien va al curso? = kim kursa gidiyor?

Por que no vas con ella? = Neden onunla gitmiyorsun?

Cuando vamos ? = Ne zaman gidiyoruz?

Con quien vais? = Kiminle gidiyorsunuz?

A donde vas? = Nereye gidiyorsun?

Nereye gidiyorsun sorusunda yine yönelme bildirmek amacıyla A edatının kullanıldığını ve edatın donde kelimesinden önce yazıldığını unutmayınız!

Adonde vamos despues del trabajo? = İşten sonra nereye gidiyoruz/gideriz?

Siz de soru kelimelerini kullanarak bol bol cümle yazmalısınız. İspanyolca öğreniminde yazarak ve konuşarak bol bol örnek yapmak çok önemlidir.

Yine her yazıda tekrar ettiğim gibi cümleyi olumsuz yapmak için fiil çekiminin önüne NO koymanız yeterlidir.

No voy a la clase : derse/sınıfa gitmiyorum
Hoy NO vamos a la escuela: bugün okula gitmiyoruz

.

.

.

İR fiili hakkında buraya kadar anlattıklarım anlaşıldığı takdirde aşağıdaki cümleleri çevirebilirsiniz demektir.

İR fiili sorular:

A- İspanyolcaya çevirin

1- Çocuklar okula gitmiyorlar.

2- Arkadaşım eve gidiyor

3- Babam her sabah işe gider

4- Dersten sonra cafeteryaya gidiyoruz

5- Kim bu yaz İspanya'ya gidiyor?

B- Türkçeye çevirin

1- Los hombres van al teatro cada semana

2- A donde va esta mujer?

3- Cuando vamos al parque?

4- con quien vas al baile?

5- porque no vas a tu casa?

Gelelim İR fiilinin bir diğer kullanımına. Tıpkı ingilizcedeki TO GO fiili gibi ispanyol dilinde de İR fiili gelecek zaman bildirmek için kullanılabilir. Birazdan yazacağım kalıbı uygulayarak gelecek zaman bildiren cümleler kullanabilirsiniz. Kalıbı yazmadan önce bir hatırlatma daha yapayım. Yanınızda taşıyabileceğiniz boyutta bir ispanyolca defterine sahip olmanız ve defteri belirli başlıklar altında bölerek her başlığın altına en önemli bilgileri teker teker yazmanız yararınızadır. Yazacağım/yazdığım kalıpları siz de defterinizin kalıplar için ayırdığınız başlığının altına not alabilir, yanınızda taşıdığınız ispanyolca defterini her fırsatta çıkarıp önemli bilgilere gözatabilirsiniz.

İR + A + İNFİNİTİVO gelecek zaman bildirir.

Kalıbı uygulamak için İR fiilini gelecek zamanda yapılacak eylemi yapacak olan şahsa göre çekmeniz peşinden A edatını hemen ardından da İNFİNİTİVO yani mastar fiili eklemeniz gerekmektedir. Birkaç örnek cümle yazayım:

Ben yemek yiyeceğim

Yo voy a comer

Sen eve gideceksin

Tu vas a ir a la casa

Çocuk uyuyacak

El niño va a dormir

Kadın şarkı söyleyecek

La mujer va a cantar

Jose bira içecek

Jose va a beber cerveza

Kim bara gidecek?

Quien va a ir al bar?

Nasıl yapacaksın?

Como vas a hacer

Bu kalıpta İr A kısmından sonra İnfinitivo kullanıldığı için düzenli ya da düzensiz çekime sahip olmasına hiç bakmaksızın bütün fiilleri sözlükten bulduğumuz gibi kullanabiliriz. (verbos reflexivos yani dönüşlü fiiller, yani sözlükten bakarken AR ER İR ile bitmesine rağmen sonunda bir de SE takısı olduğunu göreceğiniz fiiller, konusuna gelindiğinde bu fiillerin kalıplar içinde mastar halinde kullanımına tekrar değineceğim)

Örnekleri çoğaltayım:

Pedro va a hablar con su amigo

Pedro arkadaşıyla konuşacak

Cuando vas a salir?

Ne zaman çıkacaksın?

Con quien van a ir?

Kiminle gidecekler?

A donde vamos a ir?

Nereye gideceğiz?

A quien voy a dar este libro?

Bu kitabı kime vereceğim?

Voy a dar el libro a mi amigo

Kitabı arkadaşıma vereceğim.

Mariana no va a hablar conmigo

Mariana benimle konuşmayacak

Elena va a volver a España

Elena İspanya'ya dönecek

Cuando Elena va a volver a España?

Elena ne zaman İspanya'ya dönecek?

Elena va a volver a España el martes

Elena salı günü İspanya'ya dönecek

Buraya kadar anlattıklarımız İR fiilinin kullanımı hakkında ispanyolcaya yeni başlayan bir kişi için yeterli bilgilerdir. Bunun dışında söylemek gereken bir iki şey daha var.

İr fiilinin birinci çoğul şahıs çekimi VAMOS kelimesi ünlem halinde kullanılınca GİDELİM anlamına gelir. Bu kullanımı ispanyollar reflexivo çekimle VAMONOS haline getirirler. Bunun sebebi yine reflexivo konusunda incelenecek. O zamana kadar biz GİDELİM! Şeklinde bir cümle kurmak için VAMONOS diyelim.

Yine İR fiilinin birinci çoğul hali olan VAMOS tan sonra A ve İNFİNİTİVO kullanımı bazı durumlarda İngilizcedeki LET'S + VERB durumunu da karşılayabilir.

Vamos a cantar = şarkı söyleyeceğiz/ şarkı söyleyelim!

İr ile ilgili anlatacaklarım şimdilik bu kadar. Aşağıya yazacağım çevirileri yapmayı deneyin.

İspanyolcaya çevirin

1- Maribel eve gidiyor

2- Maribel eve gidecek

3- Çocuk nereye gidiyor?

4- Çocuk nereye gidecek?

5- Biz Ankaraya gidiyoruz

6- Biz Ankaraya gideceğiz

7- İşten sonra nereye gidiyorsunuz?

8- İşten sonra bara gideceğiz

9- Kim seninle gidiyor?

10- Kim seninle gidecek

11- Yaşlı kadının çocukları Almanyaya gidiyor

12- Çocukların annesi nereye gidiyor?

13- Ben seninle gitmiyorum, ama o benimle gidiyor

14- Uzağa gidiyoruz

15- Birşeyler içelim!

16- Gerçeği söyleyeceğim

17- Bu akşam erken uyuyacağım

18- Yarın çalışmayacağım, sen çalışacak mısın?

19- Yatmadan önce kitap okuyacağım

20- Daha çok ders çalışacağım

Yanıtlarınızı ispanyolcadefteri@hotmail.com adresine yollamanız durumunda kontrol edilecek ve size dönüş yapılacaktır!