bir de baktım ki kendimi çevirilere, ispanya tarihine şuna buna kaptırmışım, dil, gramer, deyimler falan hak getire. dedim "kendine gel, illa edebi çeviriler tarihi konular yazmak zorunda değilsin, iki tane deyim, gramer dersi yazarsan incilerin dökülmez". aslında öyle demedim ama yazının başlığıyla uyum sağlayıp havalı bir giriş yapmaya çalıştım. yapabildim mi? hayır. gerek var mıydı? yoktu. o halde saçma sapan konuşmayı bırakıp doğrudan konuya gireyim yani ir al grano yapayım.
belirli bir statüye sahip olan veya sahip olduğunu düşünen bir kişinin, daha düşük bir statüye karşılık gelen veya geldiği varsayılan bir görevi yerine getirmek için kendinden ödün vermesi veya verdiğini zannetmesi durumlarında bu deyimi kullanabiliriz. mesela mutfağı hiç temizlemeyen ve bu görevi kendisine layık görmeyen arkadaşınıza "mutfağı temizlesen, incilerin mi dökülür?" diye sormak istediğimizde ispanyolca "caérsele a alguien los anillos" deyimini kullanabiliriz.
caérsele a alguien los anillos deyiminin kelime kelime (fransızlar mot à mot der) çevirisi birinin yüzüklerinin düşmesi. bizde inci onlarda yüzük düşüyor/dökülüyor. burada can sıkıcı olabilecek kısım caérsele a alguien los anillos kelimesinde renkli yazdığım kısımların çekim üzerindeki etkisi olabilir. ama korkmaya gerek yok çünkü şimdi tek tek çekimini yazacağım.
se me caen los anillos - incilerim dökülür
no se me caen los anillos - incilerim dökülmez
se te caen los anillos - incilerin dökülür
no se te caen los anillos - incilerin dökülmez
se le caen los anillos - incileri dökülür (veya tek kişiye kibarca incileriniz dökülür)
no se le caen los anillos - incileri dökülmez (veya tek kişiye kibarca incileriniz dökülmez)
se nos caen los anillos - incilerimiz dökülür
no se nos caen los anillos - incilerimiz dökülmez
se os caen los anillos - incileriniz dökülür
no se os caen los anillos - incileriniz dökülmez
se les caen los anillos - incileri dökülür (veya birden fazla kişiye kibarca incileriniz dökülür)
no se les caen los anillos - incileri dökülmez (veya birden fazla kişiye kibarca incileriniz dökülmez)
önemli: incilerimizin ne yaptığımız zaman döküleceğini veya dökülmeyeceğini eklemek istiyorsak por edatını kullanmamız gerekir.
no se me caen los anillos por trabajar como camarero
garson olarak çalışırsam incilerim dökülmez
ella es tu jefa pero no se le caen los anillos por ayudar a ti
o senin şefin ama sana yardım edince incileri dökülmüyor
bu ikinci örnekte sana yardım etmekten gocunmuyor çevirisi daha doğru olurdu zira bu deyimi gocunmak/gocunmamak olarak da kullanabiliriz.
no nos caen los anillos por conducir un reno
reno sürmekten gocunmuyorum/reno sürünce incilerim dökülmüyor (bu örnekte de gocunmak daha uygun, çeviriyi zorlamaya gerek yok)
yukarıdaki örneklerde bir model gördük ve bu modele göre deyim genellikle negatif cümle kalıbıyla kullanılıyor. türkçede de öyle genellikle bu deyim negatif cümlelerde veya soru cümlelerinde kullanılır ama sarkazmı kendine şiar edinmiş bireyler için gramer bir oyuncaktan ibarettir. gramerden korkan, "bu cümleyi şöyle kursam yanlış olur mu?" diye düşünüp duran kişi ne dil öğrenebilir ne de anadilini doğru dürüst konuşabilir.
a la señorita se le caen los anillos por lavar los platos
bulaşıkları yıkayınca küçük hanımın incileri dökülüyor
illa por kullanmak zorunda da değilsiniz
"
a la señorita se le caen los anillos si lava los platos
bulaşıkları yıkarsa küçük hanımın incileri dökülür
deyimi ben de ilk olarak roberto bolaño'nun bir röportajında duymuştum ve not etmiştim, paylaşmak bugüne kısmetmiş (naftalin). röportajda bolaño, para kazanmak için edebiyat yarışmalarına eserlerini gönderdiği yıllardan bahsediyordu ve bir yazar olarak herhangi bir kurumun açtığı yarışmaya katılıp üç beş kuruş bir şey kazanmakla yazarlığından bir şey kaybetmeyeceğini, incilerinin dökülmeyeceğini söylüyordu.
adios!
0 yorum:
Yorum Gönder