Değişik Kelimeler 2 - Nomeolvides

serinin ikinci yazısını başka bir palabra compuesta'ya yani birleşik kelimeye ayırıyoruz. oldukça güzel bir çiçeğin adı olan bu kelime "beni unutma" anlamına geliyor. çiçek birçok dilde aynı ada sahip (türkçeye de "beniunutma" çiçeği olarak geçmiş). çiçeğin bir fotoğrafını buraya ekleyelim.

mavisi makbuldür.

ayrılık temasını konu edinen bu adın etimolojisi hakkına çeşitli iddialar bulunuyor*. bu iddiaların hangisinin doğru olduğunu bilmek pek de mümkün gözükmediği için etimolojik kazıyı atlayıp kelimenin morfolojik yapısına göz atalım ve sözcüğü parçalarına ayıralım.

no-me-olvides

sözcüğü üç parçaya ayırdık. ilk iki parçayı anlamak çok da zor değil. no - fiili negatif yapmak için dahil edilmiş, me-beni, bana anlamlarında kullanılabiliyor, burada beni anlamında kullanılmış. bu iki parçayı hızlı bir şekilde inceledikten sonra sayfadaki yerlerine geri koyalım ve üçüncü parçayı sayfadan çıkararak incelemeye başlayalım. olvides kelimesini iki elimizi kullanarak yavaşça, dağıtmadan sayfadan çıkaralım. ve elimizde evirip çevirerek muhtevasını inceleyelim. aman arkadaşlar, kırıp dökmeden. sonra rae ile aramız bozuluyor.

olvides birleşeninin olvidar (unutmak) fiilinden türetildiğini görür görmez anlıyoruz. -ar bitimli fiillerin ikinci tekil şahısının -as eki aldığını biliyoruz (olvidas). burada -es takısı almış (olvides). üçüncü kelimeyi sayfadaki yerine tekrar koymadan önce bu durum üzerine konuşarak yazıyı biraz uzatalım.

olvidas çekiminin neden olvides haline dönüştüğünü anlamak için subjuntivo konusuna bamamız gerekiyor. "beni unutma" cümlesi olumsuz emir cümlesidir. yapma, etme cümleleri subjuntivo ile kurulur. olumsuz emir cümlelerini doğru kurmak için üç adımlı bir yol izleriz.

birinci adımda söz konusu fiilin presente de indicativo'da, yani haber kipi geniş zamanda birinci tekil şahıs çekimini buluruz:

1. olvido

ikinci adımda sondaki o harfini atarız ve yerine -ar bitimli fiiller için -e harfi, -er veya -ir bitimli fiiller için -a harfini getiririz. olvidar fiili ar mastar ekiyle bittiği için bu durumda o yerine -e getirilir.**

2. olvide

bulduğumuz bu kelime fiilin subjuntivo de presente, yani dilek kipi geniş zaman birinci tekil şahıs çekimidir. üçüncü adımda diğer şahısların çekimini yazarız.

3. yo olvide - tú olvides-ella olvide, nosotros olvidemos, vosotros olvideis, ellos olviden

yukarıdaki temel açıklamalara bakınca neden olvidas değil de olvides yazıldığını anlayabiliriz.

no me olvides = beni unutma

bu cümle tek kelime haline getirilerek isim olarak kullanılmıştır. içeriği anladığımıza göre kelimeyi sayfada ait olduğu yere yavaş ve dikkatli bir şekilde bırakabiliriz. hayır, hayır, oraya değil, başlığa!

aşağıdaki notları okuyarak yazıyı sonlandıralım.

* etimoloji bakımından en beğendiğim hikaye rönasans dönemi romantiklerinin, bu nadir çiçeği sevdiklerine verdiikten sonra unutulmalarının mümkün olmadığına inandıkları için bu adı kullanmalarıdır. yani çiçeği veriyorsunuz ve sonsuz aşka ve sadakate kavuşuyorsunuz. ne güzel dünya!

** subjuntivo bulmak için attığımız birinci adımın sonunda her zaman son harfi o olan çekimler bulmamız mümkün olmayabilir. bazen haber kipi geniş zaman birinci tekil şahıs çekimlerinin sonunda o bulunmayabilir. estar - estoy, ir-voy, dar-doy, vs. bu gibi fiillerin presente de subjuntivo çekimleri irregulardır. bunların en meşhuru ir fiili çekimidir ki kendisi oldukça meşhur bir müzik grubunun isminde yer bulmuştur. belçika'lı müzik grubu vaya con dios'u anmak için aşağıdaki şarkıyı dinliyoruz.