SER – ESTAR
Olmak, bulunmak anlamına gelen bu iki yardımcı fiilin görevleri oldukça çeşitlidir. Her iki fiil ingilizcedeki TO BE fiiline karşılık gelirler. Ispanyolcada bu fiillerin kullanım yerlerini incelemeye başlamadan önce fiillerin geniş zamandaki çekimlerine bakalım:
SER
|
ESTAR
|
Soy
|
Estoy
|
Eres
|
Estás
|
Es
|
Está
|
Somos
|
Estamos
|
Sois
|
Estáis
|
Son
|
Están
|
İlk olarak SER fiilinin kullanım alanları:
1- Milliyet bildirmek.
Türk olmak, arap olmak, kürt olmak, alman olmak vb gibi bütün cümleler SER fiili yardımıyla kurulur.
Örnek cümleler:
yo soy turco/a (ben türküm. Türk olduğunu söyleyen kişi kadınsa soy turca demelidir)
tu eres arabe (sen arapsın)
el es italiano (o -eril- italyan)
ella es italiana (o -dişil- italyan)
usted es africano (siz afrikalısınız- bir kişiye kibarca hitap ederken fiilin üçüncü tekil hali kullanılır)
nosotros somos kurdos (biz kürdüz)
vosotros sois alemanes (siz almansınız)
ellos son ( franceses)
de donde son ustedes? (sizler nerelisiniz? - birden fazla kişiye kibarca hitap ederken üçüncü çoğul şahıs çekimi kullanılır)
2- cinsiyet bildirmek.
Kadın / erkek olmak gibi cümleleri yine SER fiili yardımı ile kurarız.
Örnek cümleler:
Soy hombre (ben erkeğim)
Eres mujer (sen kadınsın)
se llama maria pero es un hombre (adı maria ama o bir erkek)
nosotras somos mujeres (bizler kadınız)
3- nesnenin hammeddesini bildirmek.
Bir nesnenin neden yapıldığını söylemek istediğimiz zaman DE edatı yardımıyla SER fiilini kullanırız.
Örnek cümleler:
La mesa es de madera (masa tahtadandır)
La ventana es de vidrio (pencere camdandır)
El ser humano es de barro (insanoğlu çamurdandır)
4- meslek bildirmek.
Yaptığımız işi, uğraşı bildirmek için SER fiilini kullanırız.
Örnek cümleler:
Jose es profesor (jose öğretmendir)
yo soy estudiante (ben öğrenciyim)
mi padre es medico (babam doktor)
ella es arquitecta (o -dişil- mimardır)
nosotros somos camareros (biz garsonuz)
vosotros sois artistas? (sizler sanatçı mısınız?)
5- zaman cümleleri kurmak.
Saat, gün vb gibi zaman bildiren cümleleri SER fiilinin yardımıyla kurarız.
Örnek cümleler:
Que hora es? (saat kaç)
que dia es hoy? (bugün günlerden ne)
son las dos y media (saat iki buçuk)
hoy es martes (bugün salı)
mañana es miercoles (yarın çarşamba)
6- renk bildirmek.
Nesnelerin rengini SER fiili yardımıyla bildirebiliriz.
Örnek cümleler:
La casa es roja (ev kırmızıdır)
Esta mesa no es blanca, es negra (bu masa beyaz değildir, siyahtır)
El coche es azul (otomobil mavidir)
7- şekil, şemal ve fiziksel özellik bildirmek.
Bir nesnenin şeklini, bir insanın fiziksel özelliklerini sormak ve bildirmek için SER fiilinden faydalanırız.
Örnek cümleler:
maria es alta (maria uzundur)
yo no soy gordo (ben şişman değilim)
la mesa es redonda/circular (masa yuvarlaktır)
liliana es muy guapa (liliana çok güzeldir)
8- nereli olduğumuzu bildirmek.
Nereli olduğumuzu (dikkat edin nerede olduğumuzu değil, nereli olduğumuzu) bildirmek için DE edatı yardımıyla SER fiilini kullanırız.
Örnek cümleler:
De donde eres? (nerelisin?)
de donde es Ali? (Ali nereli?)
soy de Turquia (ben Türkiyeliyim)
ella es de africa (o afrikalı)
el es de bolivia (o bolivyalı)
nosotros somos de argentina (biz arjantinliyiz)
SER fiilinin kullanım alanlarına ayrıntılı bir bakıştan sonra şimdi sırada ESTAR fiilinin kullanım alanları var.
Önce fiillerin çekimini bir daha hatırlayalım:
SER
|
ESTAR
|
Soy
|
Estoy
|
Eres
|
Estás
|
Es
|
Está
|
Somos
|
Estamos
|
Sois
|
Estáis
|
Son
|
Están
|
ESTAR FİİLİ KULLANIM ALANLARI:
1- Yer Bildirmek.
ESTAR fiilinin en önemli kullanım alanıdır. ".... nerede?" sorusuna cevap olabilecek bütün cümleler bu fiil ile kurulmalıdır. Hay fiili ile karıştırılmamalıdır. HAY cümlelerinde birşeyin bulunduğu bildirilir. HAY cümleleri "ne var?/ne mevcut?" sorusuna yanıttır. ESTAR cümleleri "nerede" sorusuna yanıttır.
Yani;
hay un libro sobre la mesa (masanın üzerinde bir kitap var) cümlesi, masanın üzerinde ne var? sorusunun bir yanıtıdır. Ama
el libro esta sobre la mesa (kitap masanın üzerindedir) cümlesi, kitap nerededir sorusuna bir yanıttır. Yine HAY cümlelerinde var olan şeyi bildirirken belirsiz tanım edatları (un, una, unos, unas) kullanılırken ESTAR fiilinde bir yerde olan şeyi bildirirken belirli tanım edatları (el, la, los, las) kullanırız.
Hay unos coches en la calle. (sokakta birkaç araba var) – sokakta ne var?
Los coches estan en la calle. (arabalar sokakta) – arabalar nerede?
Örnek cümleler:
Yo estoy en taksim (ben taksimdeyim)
bu cümleye ne var diye soru sorarsanız bir cevap alamazsınız. Bu cümleyi taksimde ben varım diye de söyleyemezsiniz. Yani bu cümle HAY ile kurulamaz. Bu cümleye ben neredeyim sorusunu sorarsanız ben taksimdeyim cevabı alırsınız. Yine bu cümleye sen neredesin? (donde estas?) sorusunu sorduğumuzda bu cevabı alabiliriz ancak.
Tu estas en casa (sen evdesin)
el esta en la calle ( o sokakta)
donde estais? (siz neredesiniz?)
estamos en el coche (arabadayız)
donde estan los niños? (çocuklar nerede?)
los niños estan en la escuela (çocuklar okulda)
donde esta paris? (paris nerede?)
paris esta en francia (paris fransada)
donde esta el museo? (müze nerede)
el musea esta en la plaza (müze meydanda)
donde estas ahora? (şimdi neredesin)
ahora estoy en mi casa (şimdi evimdeyim)
donde esta tu libro? (senin kitabın nerede?)
mi libro esta en mi bolsa (kitap çantamda)
2- Sağlık Durumu bildirmek.
Sağlık durumu bildiren cümlelerde ESTAR fiilini kullanırız.
Örnek cümleler:
como estas? (nasılsın?)
como esta? (nasıl?)
como esta tu hermano (kardeşin nasıl?)
como estais hoy? (bugün nasılsınız?)
estamos bien, gracias (iyiyiz, teşekkürler)
3- ruhsal, psikolojik, fiziksel durumları bildirmek.
İnsanların gergin olmak, sinirli olmak, üzgün olmak, yorgun olmak gibi ruhsal ve psikolojik durumlarını bildirmek için ESTAR fiilini kullanırız. Yine bir nesnenin özünde olmayan (karakteristik yapısı olmayan) sonradan çeşitli etkilerle değişen durumlar için de bu fiili kullanmak gerekiyor. Bu ve benzeri ESTAR fiili ile kullanılması gereken durumların listesini buraya yazıyorum. Ezberlenmesi ve örnek cümleler kurularak (cümle çoğaltma defterine yazarak) iyice oturtulması oldukça önemlidir.
Estar contento/a: memnun/tatmin olmak
Estar cansado/a: yorgun olmak
Estar triste: üzgün olmak
Estar enfedado/a: kızgın olmak
Estar enajado/a: kırgın olmak (birine)
Estar satisfecho/a: tatmin olmak
Estar sentado/a: oturuyor olmak
Estar enfermo/a: hasta olmak
Estar alegre: şen / neşeli olmak
Estar preocupado/a: endişeli/kaygılı olmak
Estar seguro/a: emin olmak
Estar muerto/a: ölmüş olmak
Estar casado/a: evli olmak
Estar de buen humor: keyfi yerinde olmak
Estar de mal humor: keyifsiz olmak
Estar de vacaciones: tatilde olmak
Estar de acuerdo/a: aynı fikirde olmak
Estar de viaje: yolculukta olmak
Estar de moda: moda olmak
Estar de luto: yaslı olmak
Estar de pie: ayakta olmak
Estar bien: iyi olmal
Estar abierto/a: açık olmak (kapı, pencere, dükkan vs)
Estar cubierto/a: kapalı olmak (kapı, pencere, dükkan vs)
Estar limpio/a: temiz olmak
Estar sucio/a: kirli olmak
Estar roto/a: kırık olmak (cam, sandalye vb)
ESTAR + POR + İNFİNİTİVO (infinitivo yani mastar halindeki eylemi yapmak üzere olmak)
örneğin: Salir kelimesi çıkmak anlamına gelir.
Estoy por salir cümlesinde ESTAR fiili birinci tekil şahısa göre çekildiğine göre birinci tekil şahısın Salir eylemini yapmak üzere olduğunu anlıyoruz. Yani cümlenin anlamı: çıkmak üzereyim
estas por salir: çıkmak üzeresin
hablar fiili konuşmak anlamına gelir:
esta por hablar: konuşmak üzere
comer fiili yemek yemek anlamına gelir:
estamos por comer: yemek yemek üzereyiz
venir fiili gelmek anlamına gelir:
los niños estan por venir: çocuklar gelmek üzere.
